Ocena stopnia stłuszczenia wątroby
Dzięki możliwości równoczesnej oceny włóknienia i stłuszczenia, badanie Fibroscanem jest niezastąpioną metodą w prowadzeniu chorych. W sytuacji niewyjaśnionej (przypadkowo rozpoznanej hipertransaminazemii) niezbędne jest w podejmowaniu decyzji terapeutycznej. Pozwala to unikać ryzykownej biopsji gruboigłowej.
Dlaczego ważna jest ocena stłuszczenia wątroby?
- U chorych z wirusowym zapaleniem wątroby (szczególnie WZW C) współwystępowanie stłuszczenie może przyśpieszać rozwój włóknienia.
- U chorych z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby, stwierdza się gorszą funkcję tego narządu, która jest przyczyną podwyższonego odsetka umieralności.
- Wykazano, iż stłuszczenie wątroby i insulinooporność odgrywają ważną rolę w patofizjologii cukrzycy typu II.
- U chorych z cukrzycą, leczonych tabletkami (np. Metformina), wyniki prób wątrobowych mogą być w normie, mimo istnienia stłuszczenia i/lub włóknienia wątroby. Stąd w tej grupie chorych ważne jest wykonanie badania, pozwalające określić stopień stłuszczenia i/lub włóknienia wątroby. Dotyczy to szczególnie osób w wieku powyżej 50rż, u których istotnie częściej cukrzycy towarzyszy włóknienie.
- Niealkoholowe stłuszczenie wątroby może postępować w kierunku niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby, prowadząc do włóknienia lub marskości wątroby.
- W przebiegu stłuszczenia wątroby (NAFLD, NAFL, NASH), często dochodzi do zgonu z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego.
- Umieralność chorych z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby jest większa, niż w ogólnej populacji.
Jakie są ograniczenia ultrasonografii w ocenie stłuszczenia?
- Mała czułość – wykrywa stłuszczenia przy zajęciu > 30% komórek wątrobowych.
- Interpretacja zależna od (doświadczenia) operatora oraz jakości stosowanego sprzętu.
- Brak możliwości stopniowania stłuszczenia wątroby.
- Wyniki fałszywie dodatnie przy zaawansowanym włóknieniu.
Jakie są inne metody radiologiczne stosowane w ocenie stłuszczenia wątroby?
Metody radiologiczne (takie jak ultrasonografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) nie znalazły rutynowego zastosowania. Tomografia komputerowa pozwala rozpoznać stłuszczenie, jeśli zajmuje min. 30% miąższu wątroby, nie pozwala natomiast określić stopnia stłuszczenia. Stosowanie rezonansu magnetycznego w ocenie stopnia stłuszczenia nie jest jeszcze rozpowszechnione ze względu na duże koszty i pozostaje jeszcze w fazie badań klinicznych.
Wady biopsji w rozpoznaniu stłuszczenia wątroby
Biopsja wątroby z badaniem histologicznym, jest złotym standardem w rozpoznaniu stłuszczenia wątroby. Jednak ze względu na inwazyjny charakter, nie może być często powtarzana.
Wysokie ryzyko powikłań powoduje, iż metoda ta nie może być stosowana jako badanie przesiewowe u wszystkich chorych z czynnikami ryzyka. Tym bardziej, że są to chorzy, którzy w większości nie będą wymagali żadnego leczenia.
Jakie są zalety Fibroscanu z opcją CAP?
W większości chorób wątroby, w celu postawienia ostatecznej diagnozy konieczne jest stwierdzenie stłuszczenia wątroby. Stąd ważne jest posiadanie narzędzia pozwalającego bezinwazyjnie wykonać taki pomiar. Takim narzędziem z Fibroscan z opcją CAP, który ma szereg zalet:
- Pozwala ocenić i określić stopień stłuszczenia wątroby niezależnie od etiologii.
- Jest metodą bardzo czułą, która wykrywa stłuszczenie już przy zajęciu 10% miąższu wątroby.
- Ocena stopnia stłuszczenia wątroby odbywa się niezależnie od obecności włóknienia wątroby, dzięki czemu znajduje zastosowanie szczególnie u chorych z infekcjami wirusowymi (HCV, HBV).
- Dokładna ocena stopnia stłuszczenia wątroby odbywa się również niezależnie od aktywności zapalnej.
- U alkoholika stopnień stłuszczenia może się istotnie zmniejszać po odstawieniu alkoholu. Stąd Fibroscan z opcją CAP może mieć duże zastosowanie w monitorowaniu skuteczności leczenia chorych przewlekle nadużywających alkoholu.
- Podczas tego samego badania metodą Fibroscan wykonuje się jednocześnie pomiar stłuszczenia i włóknienia wątroby.